Ο Υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας, έθεσε σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση, το πολυαναμενόμενο σχέδιο νόμου με τίτλο «Ρυθμίσεις για τα κατεχόμενα ακίνητα του Δημοσίου και άλλες διατάξεις».
Στο πλαίσιο αυτό καλείται να συμμετάσχει στη δημόσια διαβούλευση κάθε κοινωνικός και οικονομικός εταίρος, καθώς και κάθε ενδιαφερόμενος πολίτης, καταθέτοντας τις προτάσεις του για την όποια βελτίωση των διατάξεων του ανωτέρω νομοθετήματος. Η διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι την 2α Φεβρουαρίου 2023.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου επιχειρείται η επίλυση ενός διαχρονικού κοινωνικού προβλήματος που αφορά στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των κατεχομένων δημόσιων ακινήτων του Υπουργείου Οικονομικών. Προβλέπεται ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου της διαδικασίας εξαγοράς των ακινήτων αυτών από πρόσωπα που τα κατέχουν σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του σχεδίου νόμου. Με τον τρόπο αυτό, εξυπηρετούνται σκοποί δημοσίου συμφέροντος, όπως η οριστική διευθέτηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου και η αποκατάσταση προσώπων που διατηρούν στα ακίνητα αυτά την κατοικία τους ή τον τόπο άσκησης της επαγγελματικής τους δραστηριότητας. Οι ως άνω δημόσιοι σκοποί βαίνουν παράλληλα με τον δημόσιο σκοπό της επ’ ωφελεία του Δημοσίου αξιοποίησης της ιδιωτικής περιουσίας αυτού. Κατ’ αποτέλεσμα, προωθούνται η αποτελεσματικότερη αξιοποίηση της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου και η τουριστική, βιομηχανική και αγροτική ανάπτυξη της χώρας. Με τις εν λόγω ρυθμίσεις, οι οποίες έχουν κοινωνικό και αποκαταστατικό χαρακτήρα και αποσκοπούν στην υλοποίηση μίας ειδικής διαδικασίας εξαγοράς ακινήτων, αυτονοήτως δεν μεταβάλλεται το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ακινήτων προ της εξαγοράς, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί κατ’ εφαρμογή του ισχύοντος σήμερα νομοθετικού πλαισίου.
Περαιτέρω, προτείνονται ρυθμίσεις για ειδικές κατηγορίες ακινήτων που ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου, όπως τα ακίνητα εντός σχεδίου πόλεως ή οικισμού, εκτός πεδίου εφαρμογής του ν. 998/1979 και διαχείρισης Υπουργείου Οικονομικών, τα ανταλλάξιμα ακίνητα, τα μη άρτια και μη οικοδομήσιμα τμήματα δημοσίων ακινήτων, όμορα βιοτεχνικών, βιομηχανικών, αγροτικών, κτηνοτροφικών και τουριστικών επιχειρήσεων και ακίνητα που υπάγονται στο Κτηματολόγιο Δωδεκανήσου.
Ποια ακίνητα εξαιρούνται:
Με το άρθρο 4 καθορίζονται αφενός οι λόγοι δημοσίου συμφέροντος, η συνδρομή των οποίων καθιστά αδύνατη την εξαγορά δημοσίου ακινήτου, μολονότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις των περ. α’ και β’ της παρ. 1 του άρθρου 3 και αφετέρου οι κατηγορίες ακινήτων που εξαιρούνται της διαδικασίας εξαγοράς, ώστε να είναι εκ των προτέρων σαφής για τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα η δυνατότητα εξαγοράς, αλλά και να καταστεί ταχύτερη η διαδικασία εξαγοράς. Στην περίπτωση κατά την οποία δεν συντρέχουν οι λόγοι δημοσίου συμφέροντος της παρ. 1 και το ακίνητο για το οποίο έχει υποβληθεί αίτηση εξαγοράς δεν εντάσσεται σε κάποια από τις κατηγορίες της παρ. 2, δεν κωλύεται η αποδοχή της αίτησης εξαγοράς, εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις του νόμου.
Επειδή η συνδρομή των λόγων δημοσίου συμφέροντος που προβλέπονται στην παρ. 1, καθιστά αδύνατη την έκδοση απόφασης εξαγοράς, καθιερώνεται υποχρέωση των καθ’ ύλη αρμόδιων Υπουργείων να προσδιορίσουν, εντός έξι (6) μηνών από την έναρξη ισχύος του νόμου, με αιτιολογημένη δήλωσή τους τις περιοχές ή τα ακίνητα ενδιαφέροντός τους, ώστε τα συγκεκριμένα ακίνητα ή οι περιοχές, κατόπιν της δήλωσης αυτής, να εξαιρεθούν από τη διαδικασία εξαγοράς.
Περαιτέρω, με την παρ. 2 προβλέπεται ότι εξαιρούνται της διαδικασίας εξαγοράς τα ακίνητα ή τμήματα των ακινήτων αυτών, τα οποία:
(α) κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής αποφάσεων που κηρύσσουν αναγκαστική απαλλοτρίωση ή επιβάλλουν ρυμοτομική απαλλοτρίωση,
(β) εμπίπτουν στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, με την επιφύλαξη των παρ. 6 και 7 του άρθρου 3,
(γ) εμπίπτουν εντός οριοθετημένου υδατορέματος σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 4258/2014 (Α’ 94) ή εντός ζώνης πενήντα (50) μέτρων από τις όχθες αυτού αν δεν έχει γίνει οριοθέτηση του υδατορέματος,
(δ) κείνται εντός καθορισμένης ζώνης αιγιαλού – παραλίας και εντός χερσαίας ζώνης λιμένα,
(ε) εμπίπτουν σε χώρο που έχει κηρυχθείως αρχαιολογικός κατά το άρθρο 12 του Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς (ν. 4858/2021, Α’ 220), σύμφωνα με βεβαίωση που έχει εκδώσει ή εκδίδει η αρμόδια Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού,
(στ) είναι εκτός συναλλαγής σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα,
(ζ) είναι βακουφικά και εμπίπτουν στις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 12 του ν.δ. 547/1970 (Α’118), όπως ισχύει και
(η) έχουν περιέλθει στην κυριότητα της Εταιρείας Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤ.Α.Δ.) Α.Ε., εφόσον για αυτά έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία μεταγραφής ή καταχώρισης στα κατά τόπους αρμόδια Υποθηκοφυλακεία και Κτηματολογικά Γραφεία κατά περίπτωση, δυνάμει των παρ. 4 και 8 του άρθρου 196 του ν. 4389/2016 (Α’ 94).
Ειδικά για τις περιπτώσεις ακινήτων που κείνται σε μη καθορισμένη ζώνη αιγιαλού ή παραλίας, η διαδικασία καθορισμού της ζώνης αιγιαλού ή παραλίας, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός της προθεσμίας που προβλέπεται στην παρ. 11 του άρθρου 8.
Για την αποφυγή παρερμηνειών, με την παρ. 3 διευκρινίζεται ότι αν οι λόγοι εξαίρεσης που προβλέπονται στις παρ. 1 και 2 αφορούν τμήμα μόνον του προς εξαγορά δημοσίου ακινήτου, η εξαγορά του υπόλοιπου τμήματος του ιδίου δημοσίου ακινήτου δεν κωλύεται σύμφωνα με το άρθρο 3. Όμως, στην περίπτωση αυτή το εξαιρούμενο της εξαγοράς τμήμα του δημοσίου ακινήτου δεν συνυπολογίζεται στο όριο αρτιότητας για τους σκοπούς της παρ. 3 του άρθρου 3.
Από ποια ακίνητα παραιτείται το δημόσιο:
Με το άρθρο ρυθμίζονται οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες το Δημόσιο απέχει από την άσκηση αγωγών της παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 2664/1998 αναφορικά με ακίνητα τα οποία κείνται σε εκτάσεις εντός σχεδίων πόλεως ή οικισμού για τα οποία δεν εφαρμόζεται ο ν. 998/1979 (Α΄ 289) και τα οποία διαχειρίζεται το Υπουργείο Οικονομικών.
Οι εν λόγω εκτάσεις έχουν περιέλθει στη διαχειριστική αρμοδιότητα του Υπουργείου Οικονομικών δυνάμει της περ. ζ’ της παρ. 6 του άρθρου 3 του ν. 998/1979, με πρωτόκολλα παράδοσης-παραλαβής. Επειδή όμως τα πρωτόκολλα παράδοσης-παραλαβής συνοδεύονταν μόνο από στοιχεία εδαφικού εντοπισμού, κατά την υποβολή δηλώσεων και ενστάσεων σύμφωνα με την κτηματολογική διαδικασία, οι Κτηματικές Υπηρεσίες δεν έχουν επαρκή στοιχεία για τα ακίνητα αυτά και επομένως δεν υπάρχουν βάσιμες ελπίδες δικαίωσης των θέσεων του Ελληνικού Δημοσίου, εφόσον εν προκειμένω τυγχάνει εφαρμογής το άρθρο 4 του ν. 3127/2003 (Α΄ 67). Σημειωτέον ότι στα εν λόγω ακίνητα υπάρχουν (κυρίως) δομημένες επιφάνειες και δη πολυκατοικίες.
Σταθμίζοντας όλα τα ανωτέρω ο νομοθέτης, καθώς και την αναστάτωση που προκαλείται και θα συνεχίσει να προκαλείται στην κοινωνική και οικονομική ζωή εκ των ως άνω εν πολλοίς ανυποστήρικτων ενστάσεων και αγωγών του Δημοσίου επιλέγει να απέχει στο εξής από την άσκηση των αγωγών της παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 2664/1998 για τα ακίνητα αυτά, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προυποθέσεις:
α) ο ιδιώτης έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές δυνάμει του άρθρου 4 του ν. 3127/2003 (Α΄ 67),
β) δεν έχει εκδοθεί και κοινοποιηθεί σε αυτόν ή τους δικαιοπαρόχους από την οικεία Κτηματική Υπηρεσία Πρωτόκολλο Διοικητικής Αποβολής (Π.Δ.Α.) ή Πρωτόκολλο Καθορισμού Αποζημίωσης Αυθαίρετης Χρήσης (Π.ΚΑ.Α.Χ.) για τα ακίνητα αυτά λόγω του χαρακτήρα τους και
γ) δεν προβάλλονται δικαιώματα του Δημοσίου εξ άλλης αιτίας.
Οι ανωτέρω ρυθμίσεις εφαρμόζονται και για τα ανταλλάξιμα ακίνητα εντός σχεδίου πόλεως ή οικισμού με στόχο την αποφυγή πρόκλησης αναστάτωσης στην κοινωνική και οικονομική ζωή και την ομαλή εκπλήρωση του αποκαταστατικού σκοπού που εξυπηρετούν τα ανταλλάξιμα ακίνητα.
Αυτονοήτως, στην παρ. 2 προβλέπεται ότι οι ρυθμίσεις της παρ. 1 δεν ισχύουν για εκτάσεις που στο σχέδιο πόλεως ή οικισμού αποτελούν κοινόχρηστους χώρους, πάρκα ή άλση.
Διαβάστε παρακάτω τα περιεχόμενα του υπό δημόσια διαβούλευση Ν/Σ:
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
ΜΕΡΟΣ Α: ΕΞΑΓΟΡΑ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ
Άρθρο 1 Σκοπός
Άρθρο 2 Ορισμοί
Άρθρο 3 Δικαίωμα υποβολής αίτησης εξαγοράς
Άρθρο 4 Εξαιρούμενα ακίνητα
Άρθρο 5 Προσδιορισμός τιμήματος εξαγοράς
Άρθρο 6 Εκπτώσεις επί του τιμήματος εξαγοράς
Άρθρο 7 Τίμημα εξαγοράς – Ειδικές περιπτώσεις
Άρθρο 8 Υποβολή αίτησης εξαγοράς και δικαιολογητικών
Άρθρο 9 Σύσταση, συγκρότηση και αρμοδιότητες της Επιτροπής Εξαγοράς
Άρθρο 10 Απόφαση εξαγοράς και καταβολή τιμήματος εξαγοράς
Άρθρο 11 Εκκρεμείς αιτήσεις εξαγοράς
Άρθρο 12 Απαλλοτρίωση δημοσίου ακινήτου που εξαγοράσθηκε
Άρθρο 13 Συνέπειες υποβολής αίτησης εξαγοράς
Άρθρο 14 Ακίνητα ιδιοκτησίας Ταμείου Εθνικής Άμυνας (ΤΕΘΑ)
ΜΕΡΟΣ Β: ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ
Άρθρο 15 Ειδικές ρυθμίσεις – Ακίνητα εντός σχεδίου πόλεως ή οικισμού εκτός πεδίου εφαρμογής ν. 998/1979 και διαχείρισης Υπουργείου Οικονομικών – Ανταλλάξιμα ακίνητα
Άρθρο 16 Ειδικές ρυθμίσεις για μη άρτια και μη οικοδομήσιμα τμήματα δημοσίων ακινήτων, όμορα βιοτεχνικών, βιομηχανικών, αγροτικών, κτηνοτροφικών και τουριστικών επιχειρήσεων
Άρθρο 17 Ρύθμιση διαφορών για ακίνητα που υπάγονται στο Κτηματολόγιο Δωδεκανήσου
ΜΕΡΟΣ Γ: ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 18 Εξουσιοδοτικές διατάξεις
ΜΕΡΟΣ Δ΄ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 19 Μεταβατική διάταξη
ΜΕΡΟΣ Ε: ΚΑΤΑΡΓΟΥΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 20 Καταργούμενες διατάξεις
ΜΕΡΟΣ ΣΤ: ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ
Άρθρο 21 Έναρξη ισχύος