Κατατέθηκε στη Βουλή το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομικών με τίτλο "Ρυθμίσεις για την εξαγορά κατεχομένων ακινήτων της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου, ακινήτων του Ταμείου Εθνικής Άμυνας, λοιπές διατάξεις για την ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας ΥΠΟΙΚ".
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, σε ότι αφορά τα ακίνητα και τους ιδιοκτήτες τους εισάγονται οι εξής ρυθμίσεις.
Με τις προτεινόμενες διατάξεις των άρθρων 1-15, σκοπός της ρύθμισης για τα διακατεχόμενα ακίνητα είναι ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου που διέπει τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία της εξαγοράς ακινήτων που ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Οικονομικών από πρόσωπα που τα κατέχουν. Η εξαγορά εξυπηρετεί σκοπούς δημοσίου συμφέροντος, που συνίστανται στην οριστική διευθέτηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου, στην αποκατάσταση των προσώπων που διατηρούν στα ακίνητα αυτά την κατοικία τους ή τον τόπο άσκησης της οικονομικής τους δραστηριότητας, και δι’αυτών στην αξιοποίηση της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου και στην προώθηση της τουριστικής, βιομηχανικής, βιοτεχνικής και αγροτικής ανάπτυξης επ’ ωφελεία της εθνικής οικονομίας.
Αντικείμενο της ρύθμισης αποτελεί η δυνατότητα υποβολής αιτήσεως εξαγοράς δημοσίων ακινήτων, όπως αυτά προσδιορίζονται για τους σκοπούς της εφαρμογής του παρόντος, από πρόσωπα που τα κατέχουν υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, βάσει καθορισμένης διαδικασίας και υποβολής δικαιολογητικών. Για την έκδοση της απόφασης εξαγοράς καταβάλλεται τίμημα, επί του οποίου εφαρμόζονται εκπτώσεις, λαμβανομένων υπόψη οικονομικών και κοινωνικών κριτηρίων. Η διαδικασία εξαγοράς υλοποιείται μέσω της χρήσης ψηφιακής πλατφόρμας και με τη συνδρομή των οικείων κτηματικών υπηρεσιών, του φορέα υποδοχής του Υπουργείου Οικονομικών και της Επιτροπής Εξαγοράς, η οποία συστήνεταιμε το άρθρο 10.
Με τις προτεινόμενες διατάξεις των άρθρων 22 - 26 επιδιώκεται η χορήγηση απαλλαγής από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) και για το έτος 2023 στα ακίνητα που ευρίσκονται σε πληγείσες από φυσικά φαινόμενα και καταστροφές περιοχές, περιοχές υπό αναγκαστική απαλλοτρίωση, πολεοδομικά ανενεργές, καθώς και μεταφερόμενους οικισμούς και κοινότητες.
Με τις προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου 27 χορηγείται απαλλαγή από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. σε δικαιώματα επί ιστορικών διατηρητέων μνημείων ή έργων τέχνης, που προστατεύονται από τον Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς (ν. 4858/2021, Α’ 220), καθώς και σε δικαιώματα επί κτιρίων, τα οποία έχουν χαρακτηριστεί μέχρι την 31η.12.2021 ως διατηρητέα, σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν. 1577/1985 (Α’ 210) εφόσον τα ως άνω μνημεία, έργα τέχνης ή κτίρια είναι προγενέστερα της 1ης Ιανουαρίου 1940, και για τα αναλογούντα σε αυτά ποσοστά επί των γηπέδων ή οικοπέδων, με σκοπό την προστασία των διατηρητέων μνημείων και έργων τέχνης της Χώρας.
Με τις προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου 30 τροποποιείται η υποπερ. ii) της περ. δ) της παρ. 2 του άρθρου 8 του Κώδικα ΦΠΑ (κύρ. με τον ν. 2859/2000, Α ́ 248), ώστε να είναι απλούστερη η διαδικασία επιλογής φορολόγησης για εκμισθωτές ακινήτων και να υποβάλλεται η σχετική αίτηση είτε πριν την έναρξη χρησιμοποίησης του ακινήτου είτε οποτεδήποτε μετά την έναρξη χρησιμοποίησής του. Κατά συνέπεια, ο εκμισθωτής ακινήτου θα μπορεί να υποβάλει αίτηση επιλογής φορολόγησης στη Φορολογική Διοίκηση οποτεδήποτε, είτε πριν την έναρξη χρησιμοποίησης του ακινήτου είτε και μετά την έναρξη χρήσης αυτού, αντί να είναι υποχρεωμένος να υποβάλει αίτηση εντός ανατρεπτικής προθεσμίας, η οποία ισχύει σήμερα. Εφόσον η αίτηση υποβληθεί μετά την έναρξη χρησιμοποίησης του ακινήτου, η επιλογή φορολόγησης ισχύει από την επόμενη φορολογική περίοδο. Ομοίως, η επιλογή φορολόγησης μπορεί να ανακληθεί με υποβολή σχετικής αίτησης στη Φορολογική Διοίκηση οποτεδήποτε και η ανάκληση ισχύει από την επόμενη φορολογική περίοδο.
Με αυτή τη ρύθμιση, επιδιώκεται η εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με τα οριζόμενα στην Οδηγία ΦΠΑ (Οδηγία 2006/112/ΕΚ), ενώ αίρεται και ο υφιστάμενος περιορισμός στις περιπτώσεις χρησιμοποιημένου ακινήτου.
Με τις προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου 32 τροποποιείται η περ. α) της παρ. 4 του άρθρου 33 του Κώδικα ΦΠΑ (κύρ. ν. 2859/2000, Α ́248) και ορίζεται ότι ως αγαθά επένδυσης θεωρούνται τα ενσώματα αγαθά, που ανήκουν κατά κυριότητα στην επιχείρηση και τίθενται από αυτή σε διαρκή εκμετάλλευση, καθώς και τα κτίσματα ή άλλου είδους κατασκευές που κατασκευάζονται από την υποκείμενη στον φόρο επιχείρηση σε ακίνητο που δεν ανήκει κατά κυριότητα σε αυτήν, αλλά έχει, βάσει οποιασδήποτε έννομης σχέσης, τη χρήση του ακινήτου αυτού, χωρίς να υφίσταται πλέον ο περιορισμός της χρήσης του ακινήτου για χρονικό διάστημα τουλάχιστον εννέα (9) χρόνων. Με αυτή την τροποποίηση, επέρχεται εξορθολογισμός στην έννοια των αγαθών επένδυσης για την εφαρμογή των διατάξεων του Κώδικα ΦΠΑ.