Μιά σειρά από νέες ρυθμίσεις τίθενται σε άμεση εφαρμογή για να διευκολύνουν την πολύπαθη διαδικασία μεταβίβασης ακινήτων, με αποφάσεις του Διοικητή της ΑAΔΕ Γιώργου Πιτσιλή.

1. Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ

Σε εφαρμογή αναμένεται να τεθεί από την 1η Ιουνίου 2023 η νέα διαδικασία σχετικά με το πιστοποιητικό του ΕΝΦΙΑ, που θα έχει ως εξής:

•  Σε κάθε εκποιητική δικαιοπραξία για τη μεταβίβαση ακινήτων με επαχθή αιτία ή τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού, το πιστοποιητικό αυτό θα πιστοποιεί μόνο ότι το συγκεκριμένο ακίνητο θα περιλαμβάνεται στη δήλωση ΕΝΦΙΑ των 5 προηγουμένων της μεταβίβασης ετών ή 6 εάν έχει ήδη εκδοθεί ο φόρος του τρέχοντος έτους και όχι ότι έχει καταβληθεί ο αναλογών φόρος για το συγκεκριμένο ακίνητο και ότι έχει ρυθμιστεί ο ΕΝΦΙΑ των υπόλοιπων ακινήτων για τα έτη αυτά, όπως ίσχυε ως τώρα.
• Σε κάθε περίπτωση μεταβίβασης ακινήτου με επαχθή αιτία δεν θα είναι απαραίτητη η προσάρτηση στο μεταβιβαστικό συμβόλαιο του πιστοποιητικού που θα πιστοποιεί την ολοσχερή εξόφληση των επιμεριστικά αναλογούντων στο ακίνητο φόρων κληρονομιάς, δωρεάς-γονικής παροχής. Αυτό αφορά δηλαδή κάθε περίπτωση πώλησης ακινήτου.
• Για να αποκλειστεί η μεταβίβαση με επαχθή αιτία (πώληση) αδήλωτων ακινήτων, θα γίνεται υποχρεωτική μνεία από τον συμβολαιογράφο στο συμβόλαιο που συντάσσει περί υποβολής της οικείας δήλωσης φόρου ανάλογα με την αιτία κτήσης του μεταβιβαζόμενου ακινήτου

2. Αυτόματη συμπλήρωση του Ε9

Τα στοιχεία των ακινήτων θα αντλούνται αυτόματα από την πλατφόρμα της ΑΑΔΕ ” myProperty ” μέσω μιας νέας ψηφιακής εφαρμογής η δήλωση Ε9 που θα συμπληρώνεται. Επίσης επισημαίνεται πως ο φορολογούμενος πριν υποβάλει δήλωση φόρου μεταβίβασης ή δήλωση δωρεάς ή γονικής παροχής ακινήτου θα πρέπει πρώτα να επικαιροποιήσει τα στοιχεία του σπιτιού που μεταβιβάζεται στο Περιουσιολόγιο – Ε9 μέχρι και στο επόμενο, της μεταβίβασης, έτος. Αυτό ισχύει και για την υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς ακινήτου. Δηλαδή, οι φορολογούμενοι πριν υπογράψουν συμβόλαια θα πρέπει πρώτα να ελέγξουν τα στοιχεία του ακινήτου που μεταβιβάζεται και εάν υπάρχουν λάθη ή παραλείψεις, τότε θα πρέπει να διορθωθούν.

Μια ψηφιακή δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) με τις απαιτούμενες εισαγωγές, μεταβολές και διαγραφές στοιχείων ακινήτων θα δημιουργείται αυτόματα στην εφαρμογή myProperty μετά την υπογραφή του συμβολαίου και την ανάρτησή του από τον συμβολαιογράφο.

Αυτό πρακτικά σημαίνει πως οι φορολογούμενοι δεν θα χρειάζεται να τροποποιούν οι ίδιοι τα στοιχεία της ακίνητης περιουσίας τους στο Ε9  όταν προχωρούν σε κάποια αγοραπωλησία, γονική παροχή ή δωρεά ακινήτου ή όταν κληρονομούν ακίνητα. Με βάση τα στοιχεία των δηλώσεων μεταβίβασης ακινήτων που υποβάλλονται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά θα ενημερώνεται αυτόματα το Ε9.

3. Ψηφιακή υποβολή δήλωσης και στα προσύμφωνα.

Επέκταση της ψηφιακής υποβολής δηλώσεων Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων από τους συμβολαιογράφους, όταν πρόκειται για σύνταξη του οριστικού συμβολαίου για τη μεταβίβαση ακινήτου, μετά από  προσύμφωνο. Προϋπόθεση είναι το οριστικό συμβόλαιο να μην απέχει πάνω από δύο χρόνια από το προσύμφωνο.

4. Κατάργηση του πιστοποιητικού μη οφειλής από δωρεές-κληρονομιές.

Καταργείται η υποχρεωτική επισύναψη του πιστοποιητικού του άρθρου 105 του ν. 2961/2001 στις δηλώσεις φόρου κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής που εκδίδονται μέσω του myPROPERTY, όταν από αυτές δεν προκύπτει φόρος ή αυτός έχει εξοφληθεί. Αντί αυτού, χρησιμοποιείται  η ψηφιακή δήλωση, η οποία αντλείται από την πλατφόρμα myPROPERTY, συνοδευόμενη από μια απλή υπεύθυνη δήλωση για τη μη μεταβολή των στοιχείων.

5. Σε λίγο ηλεκτρονικές δηλώσεις και για τις λοιπές περιπτώσεις.

Στο άμεσα σχέδια της ΑΑΔΕ συγκαταλέγεται και η ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων για περιπτώσεις ματαίωσης και ακύρωσης μεταβίβασης, μεταβίβασης σε εκτέλεση προσυμφώνου, ανταλλαγής ακινήτων, άρσης απαλλαγής ΦΜΑ για την αγορά πρώτης κατοικίας, και συνένωσης ακινήτων αλλά και η ψηφιακή υποβολή δηλώσεων Φόρου δωρεάς και γονικής παροχής για τροποποιητικές δηλώσεις. Υπενθυμίζεται πως οι παραπάνω κατηγορίες δηλώσεων υποβάλλονται σήμερα χειρόγραφα στις Δ.Ο.Υ., δημιουργώντας γραφειοκρατική απασχόληση των συμβαλλομένων αλλά και των αρμοδίων υπαλλήλων της ΑΑΔΕ.

6. "Ηλεκτρονικός Φάκελλος Ακινήτου" για τις μεταβιβάσεις από 1.11.2023.

Από την 1η Νοεμβρίου 2023 οι διαδικασίες μεταβίβασης ακινήτου θα διεκπεραιώνονται πλέον μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου» της ΑΑΔΕ. Η λειτουργία της πλατφόρμας αυτής έχει σκοπό την υποστήριξη των συμβολαιογράφων, των πωλητών και των αγοραστών στη σύναψη των συμβάσεων, μέσω της απλούστευσης και της ψηφιοποίησης της διαδικασίας συλλογής των 11 δικαιολογητικών που απαιτούνται για τη σύνταξη των σχετικών συμβολαιογραφικών εγγράφων.