Στον… λαβύρινθο του ΕΝΦΙΑ, έτσι όπως διαμορφώνεται από τις νέες αντικειμενικές αξίες, μπαίνει ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ Στράτος Παραδιάς, σε συνέντευξή του (τεύχος 457) προς το δημοσιογράφο της FREE SYNDAY κ. Δημήτρη Χρυσικόπουλο. Ο Στρ. Παραδιάς εξηγεί ότι το αίτημα των δανειστών για τιμές ζώνης που να σχετίζονται με την πραγματική αξία των ακινήτων υλοποιήθηκε τυπικά και όχι ουσιαστικά.
Κατ’ αρχάς θα ήθελα να μας περιγράψετε το τοπίο που διαμορφώνεται με τις νέες αντικειμενικές αξίες των ακινήτων και τι συνεπάγονται για τον ΕΝΦΙΑ…
Οι αντικειμενικές αξίες, από το 1984 που πρωτοάρχισαν να εφαρμόζονται και εντεύθεν, είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό, το οποίο δεν άλλαξε ούτε και σήμερα, παρ’ ότι αυτό ακριβώς ζητούσαν οι δανειστές. Παρέμειναν ένα πολιτικό μέγεθος και όχι ένα μέγεθος οικονομικό, όχι το πραγματικό μέγεθος που να ανταποκρίνεται στην αγορά ακινήτων ή ό,τι έχει απομείνει από αυτήν. Κατά καιρούς οι κυβερνήσεις χειρίστηκαν το ζήτημα όχι μόνο γενικότερα πολιτικά –δηλαδή ακριβαίνοντας τα ακριβά και φτηναίνοντας τα φτηνά, ώστε να τους εξασφαλίζεται δημοφιλία σε λαϊκές τάξεις και μεγάλη απόδοση σε έσοδα από τάξεις που ίσως δεν τις πολυενδιέφεραν– αλλά και με μεγάλη ιδιοτέλεια, καθώς είχαμε περιπτώσεις υπουργών Οικονομικών που κατέβαζαν στο χωριό, στην πόλη ή στη γειτονιά τους τις αντικειμενικές αξίες, σαν είδος παροχής στην πολιτική τους πελατεία. Τα έχουμε δει όλα. Αυτό που είχαν ζητήσει οι δανειστές, δηλαδή να μεταβληθούν οι τιμές ζώνης των ακινήτων της χώρας (περίπου 10.000 τέτοιες ζώνες) σε μέγεθος που να σχετίζεται άμεσα με την πραγματική αξία, είναι κάτι που δεν επιτεύχθηκε. Δηλαδή δεν έχουμε ουσιαστική, αλλά καθαρά τυπική συμμόρφωση προς το κριτήριο αυτό της τέταρτης αξιολόγησης, και πάλι με πολιτικό κριτήριο προσεγγίστηκε το θέμα, κυρίως να μη θιγεί κόσμος που θεωρείται εκλογική πελατεία και, φυσικά, να μη θιγούν τα έσοδα του ΕΝΦΙΑ, τα οποία παραμένουν στα 3,2 δισ. ευρώ, ποσό που βαρύνει κυρίως αυτούς που έχουν ήδη μεγάλες φορολογικές υποχρεώσεις και από το οποίο ποσό θα εισπραχθεί το 65%, καθώς το υπόλοιπο θα εισπραχθεί σε βάθος χρόνου με καταναγκαστικά μέτρα.
Διακρίνετε κάποιον σχεδιασμό για εξορθολογισμό του ΕΝΦΙΑ;
Όχι και δυστυχώς δεν είναι στις προθέσεις της κυβέρνησης να κάνει κάτι τέτοιο. Αντιθέτως, στις προθέσεις της είναι να καταργηθεί εντελώς ο ΕΝΦΙΑ ως φόρος με αρκετά μεγάλη καθολικότητα –τουλάχιστον στην αστική ιδιοκτησία–, να υπάρξει αφορολόγητο όριο το οποίο θα καθιστά τη νέα φορολογία προσφιλή σε εκλογική πελατεία με συγκεκριμένη στόχευση και να κατευθυνθεί το βάρος του φόρου στους ήδη φορολογούμενους. Όταν ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας είχε μια φορολογική απόδοση όλα κι όλα 500 εκατ. ευρώ, πώς αυτό το ποσό θα μπορέσει να πενταπλασιαστεί από τον συγκεκριμένο αριθμό φορολογουμένων που θα υπάγονται σε αυτόν τον φόρο; Ποιος θα μπορέσει να ανταποκριθεί σε μια τόσο μεγάλη φορολογική επιβάρυνση; Εμείς ως ΠΟΜΙΔΑ θα αναγκαστούμε να πούμε σε μια τέτοια περίπτωση σε όσους παραμείνουν φορολογούμενοι ότι δεν έχει νόημα να πληρώσεις έναν τέτοιον φόρο, ακόμα κι αν μπορείς να το κάνεις, γιατί θα μπορέσεις να το κάνεις μόνο για λίγα χρόνια και μετά θα χάσεις την περιουσία σου. Οπότε, καλύτερα να κρατήσεις τα χρήματά σου όσο μπορεί να έχει η οικογένειά σου να φάει.
Θα υπάρξουν μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ φέτος;
Μειώσεις ανεπαίσθητες, της τάξης των 10-20 ευρώ, πράγματι θα υπάρξουν. Αλλά οι μειώσεις αυτές στην ουσία αφορούν τυπικά φορολογούμενους με τον ΕΝΦΙΑ, δηλαδή ανθρώπους που τους έβγαινε ένα πάρα πολύ μικρό ποσό, και ακόμα κι αν αυτοί δυσκολεύονται να το καταβάλλουν επειδή είναι σε κακή κατάσταση τα οικονομικά τους, δεν θα κινδυνεύσουν σε καμία περίπτωση να πάνε φυλακή, να χάσουν το σπίτι τους ή να τους δεσμεύσουν τις καταθέσεις. Αντίθετα, βλέπουμε ότι ενδέχεται να υπάρξουν σοβαρές επιβαρύνσεις σε ανθρώπους που ήδη ο ΕΝΦΙΑ που καλούνται να πληρώσουν είναι πολύ υψηλός, συνήθως για απρόσοδες περιουσίες, συνήθως για περιουσίες που δεν μπορούν να πουληθούν, για τους οποίους ουδείς ενδιαφέρεται αν έχουν να πληρώσουν, αν θα πάνε φυλακή, αν θα κατασχεθούν οι καταθέσεις τους ή αν τους έχουν απομείνει κάποια νοίκια, αν θα σταλούν κατασχετήρια e-mail στα υποθηκοφυλακεία για να δεσμευτούν οι περιουσίες τους, αν θα ασκηθούν εναντίον τους ποινικές διώξεις ακόμη και σε βαθμό κακουργήματος, με κατηγορίες που σχετίζονται με δήθεν ξέπλυμα βρόμικου χρήματος, καθώς οι αρμόδιες υπηρεσίες θεωρούν ότι το να μην πληρώνεις έναν ΕΝΦΙΑ που υπερβαίνει, π.χ., τα 100.000 ευρώ γιατί δεν μπορείς να πληρώσεις, σημαίνει ότι χρησιμοποιείς χρήματα του κράτους για άλλους σκοπούς και θεωρείται ξέπλυμα βρόμικου χρήματος!
Μπορεί να λυθεί το πρόβλημα του ΕΝΦΙΑ;
Ο ΕΝΦΙΑ δεν μπορεί αυτή τη στιγμή να καταργηθεί, καθώς είναι γνωστά σε όλους τα οικονομικά του κράτους. Ωστόσο, πρέπει να μειωθεί, να αρχίσει να μειώνεται σταδιακά, έστω και κατά 10% κάθε χρόνο, να φτάσει περίπου στο μισό απ’ όσος είναι σήμερα και να έχει και κάποια σχέση με το αν η περιουσία σου είναι προσοδοφόρα ή όχι. Εκεί όπου μια περιουσία είναι σε μεγάλο ποσοστό προσοδοφόρα, εκεί τα πράγματα είναι λίγο πιο ανθρώπινα για τον ιδιοκτήτη, γιατί έχει κάποιο έσοδο, έστω και μόνο για να πληρώσει αυτά που πρέπει. Εκεί όπου ο φόρος είναι αδηφάγος και έχει καθαρά δημευτικό χαρακτήρα είναι στα απρόσοδα ακίνητα και κυρίως στα οικόπεδα, τα οποία είναι πλέον εκτός συναλλαγής. Επίσης, ο ΕΝΦΙΑ θα μπορούσε να διορθωθεί αν είχε τη σωστή βάση επιβολής του. Για λόγους πολιτικού κόστους έχει εξαιρεθεί τελείως η εκτός σχεδίου περιουσία, το οποίο ήταν πολύ μεγάλο λάθος της τότε κυβέρνησης, καθώς τεράστιες περιουσίες στην Ελλάδα είναι απλώς και μόνο τυπικά φορολογούμενες, πρακτικά αφορολόγητες. Αν αποκατασταθεί αυτή η στρέβλωση, αμέσως καταργείται ο συμπληρωματικός φόρος και η ακίνητη περιουσία αποκτά τη δυνατότητα να βοηθήσει την ανάκαμψη της κτηματαγοράς, της οικοδομής και κατ’ επέκταση της ελληνικής οικονομίας.